13.04.2021

SALGIN HASTALIKLAR VE KORONAVİRÜS

SALGIN HASTALIKLAR VE KORONAVİRÜS

Tarihte tâun, ricz ve veba gibi isimlerle isimlendirilen salgın hastalıklar, tarihin hemen hemen her döneminde görülmüş ve görüldüğü dönemlerde de on binlerce insanın ölümüne sebep olmuştur. Semâvî kitaplarda bazı salgınlar Allah’ın azabı olarak geçmektedir. Örneğin Tevrat'ta "tanrının azabı olarak" sunulan ve 70.000 Yahudi'nin öldüğü hastalık, veba salgını şeklinde geçmektedir.1Kur'an-ı Kerim'de de Yahudilere verilen bu azabı müfessirler tâun olarak isimlendirmişlerdir.2 Ancak şunu da özellikle belirtmek gerekir ki bu tür bir hastalığın ilahi bir ceza olduğunu söyleyebilmek için, bu olayda olduğu gibi hakkında delil olması gerekmektedir.
Müslümanların karşılaştığı ilk salgın 627 yılında Hz Peygamber döneminde Medain’de görülmüş ancak salgın Medine’ye ulaşmadan bitmiştir. Hz Ömer (r.a) döneminde 639 yılında Suriye'de görülen, daha doğrusu Çin'de ortaya çıkıp İpek yoluyla önce İslam dünyasına ardından Avrupa'ya ulaşan Amvas salgını 50.000 civarında sahabe tabiin ve Müslümanın vefatına sebep olmuştur. Avrupa’yı ise kasıp kavurmuştur. O günlerde ibretlik hadiseler yaşanır. Hz Ömer, salgın günlerinde Kudüs'e ziyarete giderken Şam bölgesi Valisi Ebû Ubeyde b. Cerrah onu yolda karşılar ve salgınla mücadele eden insanlara moral olması için kendisini şehre davet eder. Hz Ömer yanındakilerle istişare ettiğinde Abdurrahman Bin avf şu hadisi rivayet eder. “taun (veba salgını) Allah’u Teâlâ’nın dilediği kimseleri kendisi ile cezalandırdığı bir çeşit azaptır. Allah, onu müminler için rahmet kıldı. Bu sebeple “tâuna yakalanmış bir kul başına gelene sabrederek ve ecrin'i Allah'tan bekleyerek bulunduğu yerde ikamete devam eder ve başına ancak Allah ne takdir etmişse onun geleceğini bilirse kendisine şehit sevabı verilir.”3 Bunun üzerine kafile şehre girmeden Kudüs'e hareket edince Ebu Ubeyde “-ya Ömer Allah'ın takdirinden mi kaçıyorsun” diye sorar. Hz Ömer “Allah'ın bir takdirinden diğer bir takdirine kaçıyorum” der. Medine'ye dönen Hz Ömer Ebu Ubeyde’yi Medine'ye davet eden bir mektup gönderir. Mektubun kendisini vebadan kurtarmak için yazıldığını anlar. Mektubun cevabında “olmaz ya Ömer, Ben Hz Peygamberin (s.a.v) tavsiyesine uyarak burada kalmak istiyorum” der ve Medine'ye gitmez. Cevabı alan Hz Ömer, yeni bir mektup gönderir ve mektubunda şunları yazar; “Ya Ubeyde veba tutuşturulmuş bir ateştir ve yakıtı da insanlardır. Eğer insanlar birbirinden uzaklaşır ve dağlara kırlara çekilirse, ateş yakacak insan bulamaz ve sönüp gider. İnsanları kırlara ovalarda gönder insanları birbirinden uzaklaştır.” Ancak mektup Ebu Ubeyde’ye ulaşmadan Ebû Ubeyde ve Muaz bin Cebel salgından vefat ederler.4 Daha sonra yerine geçen Amr b. el As, Hz Ömer'in sözlerini ve hadislerde geçen tedbirleri, yani temizlik ve mesafe kurallarını uygular ve salgın kısa sürede sona erer. Fakat bu süre içerisinde başta Peygamber Efendimiz ‘in amcasının oğlu Fazıl b. Abbas ve Şurahbil b. Hasene gibi birçok sahabe salgından vefat eder.5
Peygamber Efendimiz (s.a.v) salgınlar da Karantina kurallarını anlatmış ve bunların uygulanmasını emretmiştir. Tarih boyunca oluşan salgınlarda İslam beldeleri, bu tedbir ve tavsiyelerle salgınları en hafif şekilde atlatan toplumlar olmuşlardır. Daha sonraki yıllarda ekserisi Çin ve Hindistan kaynaklı salgınlar, İpek yoluyla önce İslam dünyasında daha sonra ise Avrupa'da etkili olmuştur. Bu günlerde yaşadığımız korona virüs salgını da, tarihteki salgınlar gibi Çin'de ortaya çıkmış ve en büyük yıkımı Avrupa'da yapmıştır. Bunda İslam toplumlarında ki temizlik, maske ve mesafe konusundaki hassasiyetleri ve Tıp alanındaki çalışmaları etkili olmuştur.

Bugün her ne kadar tıp alanında batıdan geri olsak da temizlik, mesafe ve maske konularındaki hassasiyetimiz ve dinimizin bu konudaki emir ve tavsiyeleri salgınlarla Mücadele’de en büyük gücümüz olmaktadır. Tarihteki ilim adamlarımızın salgınlarla mücadelede belirlediği yöntemlere bir örnek verecek olursak, Amasya Darüşşifa da Baştabiplik yapan Sabuncuoğlu Şerafettin’in hijyen ve karantina konusundaki şu sözleri, salgınlarda Müslümanların tedbirlerini özetlemektedir; ellerini yıka, kalabalığa girme, uzaktan selamla, sağlıklı beslen, hasta isen evde yat, dışarı çıkma, yüzünü ört Allah'ın izniyle hastalık bulaşmaz.
Sonuç olarak Alemlere Rahmet Peygamber Efendimizin tavsiyeleri doğrultusunda Korona salgınında da kurallara riayet eder, temizlik, maske ve mesafe konusunda azami gayret gösterirsek bu hastalıktan da tarihte olduğu gibi en az zararla çıkarız. Bu vesileyle Covid 19 sebebiyle vefat eden tüm kardeşlerimize Allah'tan rahmet, hastalıkla mücadele edenlere sağlık ve afiyet niyaz ediyorum. Rabbim sizleri ve bütün müminleri tüm hastalıklardan muhafaza eylesin.

 

Mahmut ÖZTEKİN

Çerkezköy İlçe Müftülüğü Vaizi

 

 

 

1 Kutsal Kitap Yasanın tekrarı 28/20-24, 1. Tarihler 21/ 10,30)

2 (Araf, 130-135)

3 (Buharî, tıp,31; Müslim, Selam, 92)

4 Varlık,Nükhet, “tâun”, DİA, İstanbul, 2011, XXXX:175-177.

5 (el-Bidâye 4/10)